December In de decembermaand staan veel mensen extra stil bij wat belangrijk is in hun leven. Meestal hoor en lees je dan: familie, gezelligheid, lekker eten, liefde, licht, verbondenheid en warmte. Als ik hierover mijmer, komt het woord levengevend in mij op. Als definitie lees ik op internet: Zon, warmte, licht, liefde, positiviteit, oerbron en […]
Verlies van contact Regelmatig kom ik mensen tegen die niet alleen rouwen om het overlijden van een dierbare, maar ook om ingrijpende verliezen die daarop volgen. Zo kan het gebeuren dat een huwelijk stukloopt, dat je vrienden kwijtraakt, een broer of zus, of (schoon)kinderen. Het contact wordt helemaal verbroken, of er is jarenlang geen, of
Lies loopt met Bente op het strand. Het is perfect weer: een krachtige wind en een donkere, dreigende lucht. Bente, 45 jaar, loopt vast. Het is een hele opgave om verder te leven na het overlijden van haar geliefde zoon Frederik. Ze zoekt contact met Lies omdat ze zo niet meer verder wil. Het is
De maatregelen bij een uitvaart in verband met het coronavirus hakken er diep in: elkaar niet aanraken, anderhalve meter afstand bewaren, niet in groepen samenkomen. Wat normaal een belangrijke tijd is van persoonlijk contact, van aanraking en samenzijn, wordt door de beperkingen een tijd van digitaal contact, afstand houden en alleen zijn. Rituelen helpen bij
Soms is verdriet niet helemaal te plaatsen voor mensen in je omgeving. Word je single genoemd, omdat je niet getrouwd was met hem of haar. Terwijl alles in je schreeuwt dat je weduwe bent. Dit heet niet-erkend verlies. Lies Nijman legt uit wat dat is en waarom erkenning juist zo belangrijk is. Rouwen is voor
Eén van de verdrietige gevolgen van rouw is dat je als gezin het contact met elkaar kunt kwijtraken. Meestal herstelt zich dat na verloop van tijd, maar helaas niet altijd. Hoe kan dat nou eigenlijk – je hebt toch allemaal verdriet? Hulpverlener Lies legt uit wat hiervan de oorzaak kan zijn én wat je kunt
Hoe houd je het gezin bij elkaar na een overlijden? Meer lezen »
‘Ik voel geen grond onder mijn voeten. Mijn bescherming is weg.’ Veel mensen worstelen met dit soort gevoelens na het overlijden van een dierbare. Hulpverlener Lies Nijman legt uit dat dit te maken heeft met het verlies van geborgenheid. Wat betekent geborgenheid, en wat gebeurt er als je dit verliest? Verlies van geborgenheid Het is
Jarenlang zet jij je met hart en ziel in voor de sportclub van je enige kind. Na zijn overlijden hoor je er ineens niet meer bij. Hulpverlener Lies Nijman weet zelf heel goed hoe pijnlijk dit kan zijn. Wat kun je doen om niet in een ‘zwart gat’ te vallen? Opeens hoor je er niet
In je diepe verdriet om het verlies van een dierbare, is het soms moeilijk om woorden te vinden om je emoties een plek te geven. Op zo’n moment kunnen er zomaar andere, creatieve, manieren ontstaan om je gevoelens te uiten. Lies ervaart dit zelf als ze tijdens een dieptepunt in haar rouwpijn wordt verrast met
Ook zonder woorden vinden je emoties een weg naar buiten Meer lezen »
7 maart 2017. Vanmorgen, uitgerekend op de geboortedag van Jan, was ik te gast bij Elsbeth Gruteke voor een interview dat later in de week wordt uitgezonden op de radio. In het EO-programma Onderweg http://www.eo.nl/radio5/programmas/onderweg/ komt elke week een inspirerend mens aan het woord over zijn/haar leven en passie. Zij willen graag het geloofsgesprek voeren met mensen
Hij was al jaren trouw aanwezig bij mijn Open Huis avonden: één keer in de maand een glas wijn met buurtbewoners, soms een praatje over een interessant onderwerp, en daarna brood met soep. De laatste keer miste ik hem. Toch maar even langsgaan en kijken of er iets aan de hand is. Een dochter doet
Als 1 op de 3 mensen zelf geraakt wordt door kanker, is het niet zo’n moeilijke rekensom om te beseffen dat daardoor indirect iedereen geraakt wordt door kanker. Jijzelf, je partner, je kind, je collega, iedereen krijgt dus te maken met kanker. Wat betekent dat voor je eigen leven en dat van je gezin? Hoe
Alles voelt zo anders en de hele wereld ziet er anders uit. Als je verder moet leven na het overlijden van iemand waar je veel van hebt gehouden, kom je terecht in een land waar je de weg niet kent. Er zijn zoveel vragen als je geconfronteerd wordt met rouw en verlies. Je kunt
Het is algemeen bekend dat het niet zo gemakkelijk is om te praten over onze laatste levensfase. Het lijkt tegenstrijdig met het vasthouden aan het leven en het houden van hoop. Het is moeilijk om het te hebben over zakelijke, financiële of medische zaken, als je in een situatie terecht bent gekomen van ziekte en
Ze is in de war, vergeetachtig en staat op scherp. Alles maakt haar aan het huilen en ze is steeds zo moe. Haar werk als verpleegkundige kan ze niet meer volhouden. En dat terwijl ze bekend staat als altijd vrolijk en spontaan. Kan dat nog terugkomen? Het begon allemaal een jaar geleden. Ze waren net
Een paar mensen wil ik overhouden die met mij over jou willen praten voor wie het verlies nog geen voltooid verleden tijd is die jou hebben gekend en van je hebben gehouden en begrijpen dat het verleden in zekere zin, voor mij voor altijd heden zal blijven. Lies Nijman, februari 2009
Komt er een einde aan een rouwperiode? Wat kun je verwachten als je zelf begint met zoiets onbekends en ingrijpends als rouw? Veel mensen vragen zich af hoe zij ooit zo’n diep verdriet en gemis te boven zullen komen. Je komt in een volstrekt onbekend gebied terecht, waar je de weg niet kunt vinden. Kun
Gaat rouwen in een bepaalde volgorde? Kun je spreken van een voltooid rouwproces als je dit volgens een bepaalde route doorloopt? De vele opvattingen in hulpverleningsland over rouw en verlies doen je wel eens duizelen. Hoe kun je hier nog een lijn in ontdekken, als die er überhaupt nog is? Is er een procesbeschrijving te
Rouwen wordt ook wel omschreven als taken die men te verrichten heeft (W.Worden, 1983). Hij omschrijft dit verliesverwerken als rouwarbeid. Hij hoopte dat zijn theorie als leidraad kon dienen voor het begeleiden van rouwenden. Hij onderscheid vier taken: het aanvaarden van de werkelijkheid van het verlies het ervaren van de pijn van het verlies het
Manu Keirse is klinisch psycholoog en doctor in de medische wetenschappen. Hij is hoogleraar aan de faculteit Geneeskunde van de K.U. Leuven. In oktober 2009 zocht ik hem op in zijn huis in Belgie. We hadden een paar keer mailcontact gehad en hij had mij uitgenodigd om eens te komen praten over mijn rouw en
