Komt er een einde aan een rouwperiode? Wat kun je verwachten als je zelf begint met zoiets onbekends en ingrijpends als rouw?
Veel mensen vragen zich af hoe zij ooit zo’n diep verdriet en gemis te boven zullen komen. Je komt in een volstrekt onbekend gebied terecht, waar je de weg niet kunt vinden. Kun je leren om te rouwen? Kun je daar goed of slecht mee omgaan? Waar kom je in terecht?
Rouw is een normale reactie op verlies. Rouw is geen probleem waar een oplossing voor gevonden moet worden. Rouw wordt ook wel de keerzijde van liefde genoemd, de prijs die betaald wordt voor het gehecht zijn aan mensen. Rouwen kost energie en vraagt iedere keer weer moed om stil te staan bij wat verloren is en uit te kijken naar wat nog komt. De balans vinden tussen die twee polen kost tijd en gaat niet volgens een bepaald patroon. Het grillige van rouw geeft verwarring en soms schuldgevoelens. Het maakt dat mensen zich willen verklaren of verontschuldigen.
Een ingrijpend verlies neem je je hele leven mee. Het heeft invloed op de rest van je leven. In een gezin komen de rollen anders te liggen. Vriendschapsrelaties veranderen en ook beïnvloedt het hoe je bent op je werk. Je moet een nieuwe positie vinden op veel gebieden van het leven. Onze cultuur verdraagt weinig pijn. Het moet in ieder geval niet te lang duren. Er wordt op aangestuurd dat je zo snel mogelijk de draad weer oppakt en het evenwicht hervindt. Er is weinig plaats voor mensen die rouwen. Het geeft de omgeving een ongemakkelijk gevoel. Ieder rouwproces is uniek en hoewel de ergste pijn minder wordt, heeft rouw in principe geen eindpunt. Het vraagt een leven lang opnieuw betekenis geven. Iedere levensfase vraagt zo zijn eigen nieuwe duiding van het verlies.
Rouw helpt je om je leven opnieuw te duiden. Om te leren omgaan met een veranderde wereld. Alles, ook de dagelijkse dingen, krijgt een ander gezicht. Niets is meer hetzelfde. Het opnieuw betekenis geven aan dit leven kost tijd en aandacht.
Ieder mens rouwt anders. Er is niet een bepaalde manier om te rouwen. Vrouwen kunnen anders rouwen dan mannen. Kinderen rouwen op hun eigen unieke manier. Het is goed om daar ruimte aan te geven en begrip voor te hebben. De omgeving vindt het dikwijls moeilijk om geconfronteerd te worden met uitingen van pijn. Het gevolg is dat mensen komen met goede raad, oplossingen, en aanmoedigingen om het vooral niet te lang te laten duren. In plaats van een bedding om het verdriet de ruimte te geven, werpen deze mensen een dam op, om het verdriet te stoppen.
Het zou mooi zijn als er acceptatie en respect zou zijn dat rouw bij het leven hoort en zich steeds ontwikkelt en telkens opnieuw betekenis gegeven moet worden. Als rouw niet weggestopt maar aangemoedigd en beschermd wordt, krijgt de rouwende ruimte en veiligheid om hier zijn of haar weg in te vinden. Ook als dit een leven lang duurt.
Tips voor rouwenden:
- probeer je verdriet (telkens opnieuw) te delen met vertrouwde mensen,
- probeer hulp te aanvaarden, ook voor de dagelijkse dingen
- probeer uit te komen voor wat je nodig hebt
- probeer het verlies ook te delen met de andere rouwenden om je heen
- probeer een zo normaal mogelijk dag en nacht ritme te handhaven
- probeer niet bang te zijn voor de hevige pijn van de rouw
- probeer het gebeuren en je gevoelens op te schrijven, of te tekenen
- probeer de natuur in te gaan
- probeer niet te veel of te lang medicijnen te gebruiken
- probeer je voor te houden dat de ergste pijn minder zal worden
- probeer rouw niet op te lossen maar uit te houden
- probeer te aanvaarden dat het leven voor altijd anders zal zijn
- probeer te geloven dat je na het verlies ook een zinvol leven kunt krijgen
