We zijn allemaal op zoek naar liefde, steun en verbondenheid, maar soms hebben we daar een beetje hulp bij nodig.
Het boek ‘Houd me vast’ van de Engels- Canadese psychologe Sue Johnson biedt echtparen een programma in zeven stappen, waardoor hun relatie veiliger en hechter kan worden. Dit baanbrekende en buitengewoon succesvolle programma is gebaseerd op EFT (Emotionally Focused Therapy), een op emoties gerichte relatietherapie die Sue Johnson ontwikkelde. Dit therapiemodel is gebaseerd op de snel ontwikkelende wetenschappelijke inzichten met betrekking tot hechting.
Sue Johnson besefte dat paren in de problemen kwamen omdat ze hun liefde bedreigd zagen. Zij realiseerde zich dat het in de liefde tussen volwassen partners gaat om een gevoel van veiligheid en verbondenheid. Ze baseerde zich daarbij op het onderzoek naar hechting bij kinderen, dat halverwege de vorige eeuw door de Britse psychiater Bowlby werd gedaan. Hij toonde aan dat kinderen die niet gekoesterd werden in hun eerste levensjaren door liefdevolle, vaste verzorgers, schade opliepen die daarna vrijwel niet te herstellen was. Deze liefdevolle verbondenheid blijkt ook voor volwassenen ontzettend belangrijk om zich gelukkig en veilig te voelen, zo realiseerden wetenschappers zich pas veel later. De eerdere gedachte was dat je als volwassene zelfstandig en onafhankelijk moest zijn om een gelijkwaardige relatie met een ander aan te kunnen gaan.
Uit veel onderzoek is inmiddels gebleken dat een gevoel van veilige verbondenheid met een ander een aangeboren behoefte is. Het blijkt dat mensen die een liefdevolle relatie hebben, langer en gelukkiger leven. Het maakt dat zij fysiek en psychisch gezonder blijven en dat zij sneller genezen als ze iets mankeren. In tegenstelling tot wat eerder gedacht werd, voelt iemand met een gelukkige relatie zich juist zelfverzekerder en onafhankelijker.
Sue Johnson ontdekte hoe partners kunnen blijven hangen in bepaalde patronen en zichzelf en elkaar de emotionele veiligheid en troost ontzeggen waar ze juist zo’n behoefte aan hebben. Zij geeft aanwijzingen door zeven gesprekken voor een hechte(re) en veilige relatie.
Als we een stevig meningsverschil hebben of als we teleurgesteld worden in onze verwachtingen geven onze hersenen een signaal af van gevaar. Ons gevoel van veilige geborgenheid wordt bedreigd. We voelen ons eenzaam en verdrietig. Als de band stevig genoeg is kunnen we elkaar geruststellen en de verbondenheid weer herstellen. We kunnen echter ook reageren door af te gaan dwingen of door ons terug te trekken. Er ontstaat dan een vecht en vlucht patroon dat de verwijdering in stand houdt. Dit soort strategieën werkt misschien even. De ruzie stopt, of we voelen de pijn minder, maar als partners dit steeds vaker gaan doen, raken ze verstrikt in een cirkel, waar ze niet meer uitkomen. Bij ieder nieuw meningsverschil of teleurstelling worden dezelfde posities ingenomen, zonder dat partners dit beseffen. Ze zien alleen dat er niets wordt opgelost en dat ze eenzaam en verslagen achter blijven, met het gevoel dat ze de ander niet meer kunnen bereiken. De partnerrelatie wordt op deze manier soms tot een bron van spanning, maar kan ook een bron van genezing zijn.
Sue Johnson heeft deze patronen benoemd als ‘cirkel’ of ‘dans’. Zij leerde echtparen deze dans en hun pasjes te herkennen waardoor zij uit de vicieuze cirkel konden komen.
Het programma is gericht op het doorbreken van deze patronen en het herstellen van de emotionele verbondenheid en de liefde tussen partners. Paren zijn niet elkaars vijand, leren ze in dit programma, maar ze hebben een gezamenlijke vijand: het patroon, ‘de dans’.
In de eerste stap worden paren geholpen om het patroon waarin ze gevangen zitten te herkennen. Daarna ontdekken ze wat er gebeurt op het moment dat ze in dat patroon terechtkomen. Iedereen heeft in zijn leven dingen meegemaakt die zo pijnlijk waren dat je nog steeds heftig reageert wanneer aan zo’n pijnplek wordt geraakt. Volwassenen maken bij elkaar vaak oude hechtingsangsten of – pijnen wakker. De pijnplekken komen meestal voort uit ervaringen in het verleden met mensen die belangrijk voor ons waren, onze ouders of geliefden. Zij gaven ons, mogelijk ongewild, op een bepaald moment het gevoel dat ze er niet voor ons waren. Wanneer je zelf meer inzicht krijgt in waarom je zo heftig reageert en dat ook tegen je partner kunt zeggen, dan komt er ruimte om tegen elkaar te zeggen wat je nodig hebt om je veilig en geliefd te voelen. Dit uitspreken naar elkaar is heel belangrijk en maakt dat het patroon doorbroken kan worden. Daarna worden paren geholpen om zaken die voorheen vaak aanleiding waren tot conflicten of zwijgen, samen anders op te pakken. Tot slot wordt besproken hoe je ook in de toekomst de liefde kunt blijven koesteren.
Het boek gaat dus verder dan alleen het niveau van vaardigheden als communicatie, probleem oplossen of conflicthantering. Het blijkt dat het herstel van veiligheid, vertrouwen en verbondenheid veel bepalender is voor een goede relatie.
Het boek “Houd me vast” is in 2009 in Nederland uitgekomen en is onmiddellijk in een groot aantal herdrukken uitgekomen.
De zeven stappen:
- De destructieve patronen leren herkennen
- De pijnplekken vinden
- Op een crisis terugkijken
- Houd me vast- betrokkenheid en verbondenheid ontwikkelen
- Kwetsuren vergeven
- De band versterken via aanraking en seks
- Je liefde levend houden
Een aanrader voor echtparen die de moeite willen nemen om in hun relatie te investeren.
Van harte aanbevolen, vooral in combinatie met begeleiding per echtpaar, of met een training Houd me vast!
Klik voor verdere informatie op de knop HOUD ME VAST in de menubalk bovenaan deze pagina.
