Onrecht
De afgelopen tijd heb ik veel gezien, gelezen en nagedacht over al het onrecht wat voorbijkomt. Over de demonstraties, de reacties, de hopelijk goede gevolgen, de puinhopen, de vernielingen. Ik lag er wakker van. Het voelde zo begrijpelijk maar aan de andere kant ook zo verkeerd om mensen aan te moedigen in hun verongelijkt zijn. De destructieve krachten die gefaciliteerd worden, de politieke strijd en het misbruik maken van kwetsbare, verongelijkte mensen voor eigen gewin, vind ik zeer kwalijk en verontrustend. Volgens mij is dit beslist niet de weg voor verandering.
Verongelijkt
Een van de begrippen waarmee ik werk is: het recht om verongelijkt te zijn. Ik schreef daar eerder een blog over. Het is de menselijke (onbewuste) destructieve reactie op onrecht. Dat onrecht kan op ieder gebied zijn: oorlog, onveiligheid, misbruik, onrechtvaardigheid, geen kind kunnen zijn, niet gezien worden in wie je echt bent, leven met een verslaafde ouder, gepest worden op school, gediscrimineerd worden door je afkomst, je kleur, handicap of uiterlijk.
Tekortgedaan
Het voelt vanbinnen altijd alsof er iets rechtgezet moet worden. Je draagt dit met je mee. Onbewust voel je je altijd tekortgedaan. En je hebt helemaal gelijk, als je het bekijkt vanuit het gegeven dat ieder kind, ieder mens recht heeft op liefde, goede zorg, erkenning, warmte, voeding enz. dan is je gevoel absoluut terecht.
Erkenning zoeken
Het is goed te begrijpen dat je erkenning zoekt voor dat onrecht. Het grote probleem is alleen dat als je dat niet voldoende ontvangt, je dat dikwijls op een destructieve manier probeert te krijgen. Dat kan zich, in grote lijnen, uiten op twee manieren 1: Je kleiner maken, met als gevolg o.a.: depressiviteit, zelfverwerping, bitterheid, of 2: Je groter maken, met als gevolg o.a.: perfectionisme, manipulatie, machtsmisbruik,
Het is bekend dat erkenning – voor welk onrecht dan ook – verzachtend is. Het is bekend dat niet alleen erkenning maar vooral ook herstel en vervolgens voorkomen van dat onrecht pas echt helend is.
Constructief
Het blijkt uitermate belangrijk dat we leren om niet zelf ook destructief te worden – als reactie op het onrecht dat ons is aangedaan. Dat wordt de ‘roulerende rekening’ genoemd. Het is de grote uitdaging om elkaar zo te helen dat we constructief kunnen omgaan met dat wat ons is overkomen en die vicieuze cirkel kunnen stoppen.
Dat mensen daartoe in staat zijn, zie ik in mijn praktijk en daar zijn verder ontelbaar veel voorbeelden van in het klein en in het groot. Lees verhalen over overlevenden van concentratiekampen, over velen die onderdrukt zijn door slavernij, racisme, uitbuiting, maar ook dichtbij door misbruik of incest in families. Lees over mensen die ervoor kiezen om zelf de wereld een beetje mooier achter te laten.
Onderscheiding
Ik zie leiders van demonstraties die vol haat zitten. Die ophitsen, aanmoedigen om te vernielen. Die ook meteen maar oproepen om mensen en landen te vernietigen. Het destructief recht spat er aan alle kanten af. Hoe komt het dat er totaal geen onderscheidingsvermogen meer lijkt te zijn bij weldenkende, verantwoordelijke (politieke) leiders om dit te herkennen? Het lijkt grootmoedig om deze destructiviteit niet alleen te begrijpen maar zelfs te faciliteren. Ik ben ervan overtuigd dat deze vorm van verzet en tegenstand niet iets constructiefs kan uitwerken omdat die per definitie kwaadaardig is. Een destructieve geest zal vroeg of laat grote schade aanbrengen in de vorm van liefdeloosheid, kwaadspreken, verdeeldheid, wantrouwen, impulsiviteit en alles wat mensen niet samenbindt.
Mensen die misbruik maken van mensen die verongelijkt zijn, hebben heel wat te verantwoorden.
Kwaad met kwaad
Kwaad met kwaad vergelden is de meest gekozen weg. De meeste mensen weten allang dat dit niet de manier is om een gezonde, eerlijke samenleving op te bouwen. Kwaad ombuigen naar goed kost moeite, vraagt een gezond denken en een open hart.Veel mensen hebben echter een ziekelijk denken en een verbitterd hart.
Wat is nodig?
Er is begrip, warmte, liefde en verandering nodig. Nederigheid, geduld, zelfbeheersing. Verandering van binnenuit. Verandering van het hart.
Als dat niet wordt aangemoedigd en gefaciliteerd, is een demonstratie dweilen met de kraan open.
Er zijn mensen nodig die een voorbeeld zijn in liefde, respect en samenwerking. Die dit ook uiten in hun woorden en laten zien in hun daden. Die haat en geweld niet goedpraten. Mensen die verantwoording kunnen dragen en het goede in mensen aanmoedigen.
Het is misschien makkelijker om overal wat van te vinden en veilig achter een beeldscherm op alles en iedereen kritiek te leveren. De wereld veranderen lijkt een nobel streven, maar begint toch echt bij onszelf, in ons eigen hart. Het vraagt aandacht, zelfreflectie en nederigheid om ons eigen hart open te houden.
Demonstratie vanuit het hart
Pijn kan de motor zijn, maar alleen vanuit een open en oprecht hart heeft een demonstratie pas echt effect. Vanuit die liefde moedig je elkaar aan om op te komen voor waardigheid, rechtvaardigheid, gelijkheid en warmte voor alle mensen. Dat betekent ook dat we dit voorbeeld in onze eigen omgeving, in ons gezin, in onze straat, in onze stad moeten waarmaken en voorleven.
Laten we die demonstraties van harte aanmoedigen!
