‘Ken je Frans van der Lugt?’
Kortgeleden ben ik twee weken in Engeland geweest. In het midden van die periode bracht ik een week door in een klooster in Cornwall. Ik volgde een stilteretraite bij de gemeenschap Chemin Neuf, een wereldwijde gemeenschap die ook in Oosterhout een klooster heeft.
De paar dagen daarvoor en daarna reed ik met mijn auto langs de Zuidkust, bekeek ik diverse steden en overnachtte in B&B. Ik ben verliefd geworden op het landschap. Ontroerd door de glooiingen, de vele kudden schapen, de ruige rotsen met soms een enkele prachtige bloem. Vooral Cornwall heeft iets verstillends, alsof de tijd heeft stilgestaan.
Ik was de enige Nederlander in de groep. De rest van de 20 personen kwam uit heel Europa. Alleen in het begin en het eind van de retraiteweek spreek je elkaar even, verder niet. Je gebruikt je stem om te zingen en soms hardop te bidden en voor een kort gesprek met je begeleider.
De omgeving, de stilte, het werken in de tuin, de gebedstijden, het zingen, voor mij zijn dat allemaal elementen waarbij ik me thuis voel. De missie van die gemeenschap: het dagelijks bidden voor eenheid, dichtbij en wereldwijd, ligt dicht bij mijn hart. De mix van overdag ingetogen diensten in de abdij en in de avond een charismatische meeting, vind ik prachtig.
In mijn eigen kleine, sobere kamer hield ik mijn gebedstijden en overdenkingen, waarna ik schreef ik mijn dagboek. Ik was open en verwachtingsvol gekomen. Had een paar vragen die gingen over mijn huis en mijn toekomst en wanneer ik welke beslissingen moest nemen.
Aan het eind van de week ging ik, toen daar gelegenheid voor werd gegeven, naar voren om te knielen en een gebed uit te spreken. Om mij heen werd gezongen. Naast mij knielde (ik noem haar) Samira, een jonge vrouw uit Syrië, waarmee ik de hele week al een band voelde. Zij kreeg een ‘image’ een beeld wat zij aan mij doorgaf. Het ging over imperfectie, onvolmaaktheid en kwetsbaarheid en dat God ons gebruikt om met onze zwakheden in zijn dienst te staan. Dat we niet alles vooruit hoeven te weten en dat we juist elkaars hart bereiken in onze onvolmaaktheid. ‘Laat je hart, je onvolmaaktheid en je kwetsbaarheid zien in je gezin en je werk. Streef niet naar perfectie, maar naar echtheid en liefde.’
We omhelsden elkaar.
Toen eind van de week de stilte voorbij was, spraken Samira en ik met elkaar. Het eerste wat ze zei was: ‘Ken je Frans van der Lugt?’ Op mijn ‘ja!’ legde ze haar hand op haar hart en keek me stralend aan. Ze bleek zijn naaste medewerker te zijn geweest. Als telg van een bankiersfamilie, geboren in Den Haag, opgegroeid in Amsterdam, sloeg pater Frans van der Lugt een enigszins verrassende weg in. Hij deed een opleiding tot psychotherapeut en vertrok daarna voor zijn studie als jezuïet naar Libanon. Na vijf jaar verhuisde hij naar Syrië, waar hij vijftig jaar woonde. Hij werkte o.a. onder jongeren met een beperking. Tijdens de belegering van de stad Homs zorgde hij voor de zwakken die de regio niet konden ontvluchten. Ondanks herhaalde verzoeken vanuit Nederland, omdat mensen van de honger omkwamen, was pater Frans vastberaden om in Homs te blijven. ‘Ik blijf bij mijn mensen. Ik ben de herder van mijn schapen’, zei hij een paar maanden voor zijn dood in een indringend filmpje op internet, waarin hij smeekte om hulp.
Hij wist mensen te verbinden door de hikes die hij organiseerde. Hij nodigde iedereen uit om mee te gaan wandelen: moslims, christenen, mensen met verschillende achtergronden. Met iedereen ging hij respectvol om. Mensen hielden van hem.
In 2014 is hij vermoord. Samira was vreselijk geschokt en mist hem nu, na 4 jaar, nog enorm. Haar geestelijk vader betekende heel veel voor haar. Ze vertelde van de vele, vele christenen die zijn vermoord. Dat ze nu in Engeland woont en onder jongeren met een beperking werkt. Dat ze in het begin in Syrië een eigen kantoor had als advocaat.
Hoe kan het dat je zo’n zielsverwantschap voelt met iemand die je niet kent en die uit een totaal andere cultuur komt? Alsof je elkaar al heel lang kent. Hartscontact. We hebben aan een half woord genoeg. Zijn in dezelfde dingen geïnteresseerd, lezen dezelfde soort boeken. Het gemis en de rouw herkennen we bij elkaar. We beloofden elkaar te gaan opzoeken. Houden contact.
Als je als jonge vrouw zoveel ingrijpende, hartverscheurende ervaringen hebt opgedaan en dan zo’n karakter hebt, zie ik daarin Gods liefde: zachtmoedig, dienstbaar, vergevend.
De stilteretraite was rustgevend, de verbondenheid met de mensen bijzonder, de omgeving was prachtig, en onverwacht houd ik er een heel mooie vriendschap aan over.
Het voelt als een kostbaar geschenk om met iemand bevriend te raken die Frans van der Lugt van dichtbij heeft meegemaakt. De man die ik bewonderde. De man die voor iedereen – links of rechts, van welke (geloofs)achtergrond dan ook – symbool stond voor onvoorwaardelijke liefde en barmhartigheid.
Zijn leven draagt vrucht, ook in Samira, en ik mag ervan genieten.
Ik ga weer verder, in mijn huis, met al mijn kwetsuren en vragen. Alles hoeft niet perfect te zijn. We ontmoeten elkaar juist in onze zwakheden en onze wonden.
Dank lieve pater Frans.
