Zondag 28 januari 2018. Wat later dan het officiële tijdstip kom ik aan bij de Holocaustherdenking in het Wertheimpark in Amsterdam. Ik zie een zee van bloemen bij het spiegelmonument ‘Nooit Meer’. Een enkeling staat in gedachten verzonken. De podiumdelen worden weggehaald. Ik word geraakt door een oude, sepia foto die tussen de bloemen ligt. Een vader en moeder? Een broer en zus?
Vandaag loop ik de route door het Jodenkwartier. Ik passeer de Portugese synagoge, het Joods historisch museum, indrukwekkende gebouwen waar ik pas nog ben geweest. Dit keer wil ik naar het Verzetsmuseum, de Hollandse Schouwburg en de tegenovergelegen vroegere Kweekschool. Terwijl ik door de Jodenbuurt loop, probeer ik me een voorstelling te maken van wat zich hier heeft afgespeeld. Dat lukt niet. Met geen mogelijkheid. Je gaat met je vriendinnetjes naar Artis en wilt een bepaald buurmeisje ook meevragen. Op het hek van de dierentuin staat echter ‘Verboden voor Joden’. Wat doe je? Neem je het risico? Wat zou ik doen?
Precies deze dag is Johan van Hulst 107 jaar geworden. Hij was de directeur van de Kweekschool tegenover de Hollandse Schouwburg, de plaats waar duizenden Joden naartoe moesten gaan om van daaruit gedeporteerd te worden naar de vernietigingskampen. Door een slim bedacht plan, redde deze leraar 600 kinderen van de dood, door ze via zijn school te laten verdwijnen en onder te brengen.
Vanavond in een speciale uitzending op tv vertelde hij dat hij iedere dag nog de beelden ziet van wat er zich toen heeft afgespeeld. Ik heb ongelooflijk veel respect voor de moed en de bewogenheid van deze man.
In het Verzetsmuseum vraag ik me opnieuw af: wat zou ik hebben gedaan? Mensen namen risico’s, leden ontberingen, deden alles om maar iets te kunnen doen tegen de schrikbarende onrechtvaardigheid en de koelbloedige barbaarsheid.
Ik moet denken aan mijn vader, die in het verzet heeft gezeten en na de oorlog altijd met de oorlog is bezig gebleven. Hij schreef een boekje over zijn dorp in oorlogstijd. Toen de bevrijding 45 jaar een feit was, werd het boekje uitgedeeld op alle scholen. Ik zou deze route wel samen met hem willen lopen. Samen stil willen staan bij de verschrikking. Samen uit willen komen bij de moed en het leven.
Over enige tijd zal een nieuw monument gebouwd worden in de Jodenbuurt. Een monument met 102.000 namen van Holocaustslachtoffers die geen graf hebben. Een naam, zichtbaar en voelbaar.
Om mijn respect en betrokkenheid te tonen, wil ik een naam adopteren via de website over het monument. Welke naam kies ik? Ik ken persoonlijk geen mensen die mijn voorkeur hebben. Dan kom ik op het idee om de tweede naam van mijn drie kinderen te kiezen en zo deze drie namen te eren: Samuel, Andrea en Joël.
| Samuel Akker 25-9-1936, 6 jaar |
| Andrea Meijers 14-2-1884, 59 jaar |
| Joël Barber 11-2-1902, 40 jaar |
Ik zal met mijn vinger over de namen strijken. Ik zal hun namen noemen. Hen gedenken en hen danken.
Maart 2018. Inmiddels is dit verhaal op de facebookpagina van het Holocaust Namenmonument ruim 1500x geliked en er zijn veel namen door geadopteerd. Ik ben hier heel dankbaar voor.
